આયુર્વેદને વૈજ્ઞાનિક, પુરાવા-આધારિત અને સર્વાંગી દવા પ્રણાલી તરીકે પ્રોત્સાહન આપવા માટે દર વર્ષે આયુર્વેદ દિવસ ઉજવવામાં આવે છે. જે કોઈપણ પ્રકારના રોગથી આરોગ્ય સંભાળ અને સુખાકારીમાં મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવે છે. અત્યાર સુધી આયુર્વેદ દિવસ ધનતેરસ સાથે એકરુપ હતો, જે હિન્દુ કાર્તિક મહિનામાં (સામાન્ય રીતે ઓક્ટોબર અથવા નવેમ્બર)માં ઉજવાતો તહેવાર હતો.

ધનતેરસની તારીખ દર વર્ષે બદલાતી રહેતી હોવાથી, આયુર્વેદ દિવસ મનાવવા માટે કોઈ ચોક્કસ દિવસનો અભાવ હતો. મંત્રાલયે એમ પણ કહ્યું કે આગામી સમયમાં, ધનતેરસની તારીખ 15 ઓક્ટોબરથી 12 નવેમ્બર વચ્ચે વ્યાપકપણે બદલાશે, જેના કારણે રાષ્ટ્રીય અને આંતરરાષ્ટ્રીય ઉજવણીઓનું આયોજન કરવા માટે લોજિસ્ટિક્સ પડકારો ઉભા થશે.

આ અસંગતતાને દૂર કરવા અને રાષ્ટ્રીય અને વૈશ્વિક ઉજવણીઓ માટે એક સ્થિર સંદર્ભ બિંદુ સ્થાપિત કરવા માટે, આયુષ મંત્રાલયે યોગ્ય વિકલ્પોની તપાસ કરવા માટે એક સમિતિની રચના કરી. નિષ્ણાત પેનલે ચાર સંભવિત તારીખોનો પ્રસ્તાવ મૂક્યો, જેમાં 23 સપ્ટેમ્બરને પ્રાધાન્ય આપવામાં આવ્યું. આ નિર્ણય વ્યવહારુ અને પ્રતીકાત્મક બંને વિચારણાઓથી પ્રેરિત હતો.

પસંદ કરેલી તારીખ 23 સપ્ટેમ્બર, શરદ સમપ્રકાશીય સાથે એકરુપ છે, જે દિવસે દિવસ અને રાત લગભગ સમાન હોય છે. આ આકાશી ઘટના પ્રકૃતિમાં સંતુલનનું પ્રતીક છે, જે મન, શરીર અને આત્મા વચ્ચે સંતુલન પર ભાર મૂકતા આયુર્વેદિક ફિલસૂફી સાથે સંપૂર્ણ રીતે સુસંગત છે. સમપ્રકાશીય, વૈશ્વિક સંવાદિતાનું પ્રતિનિધિત્વ કરે છે, જે આયુર્વેદના સાર અને પ્રકૃતિ સાથે સંતુલનમાં રહેવા પર ભાર મૂકે છે.

આયુષ મંત્રાલય વ્યક્તિઓ, આરોગ્ય વ્યાવસાયિકો, શૈક્ષણિક સંસ્થાઓ અને આંતરરાષ્ટ્રીય ભાગીદારોને નવી નિયુક્ત તારીખ અપનાવવા અને દર વર્ષે 23 સપ્ટેમ્બરના રોજ આયુર્વેદ દિવસની ઉજવણીમાં સક્રિયપણે ભાગ લેવા વિનંતી કરે છે. મંત્રાલય આ પરિવર્તનને વૈશ્વિક સ્વાસ્થ્ય કથામાં આયુર્વેદને વધુ સમાવવા અને પ્રોત્સાહન આપવાની તક તરીકે જુએ છે.