રાષ્ટ્રપતિએ રાજ્યપાલની સત્તાઓ, ન્યાયિક હસ્તક્ષેપ અને સમય મર્યાદા નક્કી કરવા જેવા મુદ્દાઓ પર સુપ્રીમ કોર્ટ પાસેથી સ્પષ્ટતા માંગી છે. ઉલ્લેખનીય છે કે તમિલનાડુ સરકાર વિરુદ્ધ રાજ્યપાલના કેસમાં સુપ્રીમ કોર્ટે પોતાના નિર્ણયમાં કહ્યું હતું કે રાજ્યપાલ પાસે કોઈ વીટો પાવર નથી. સુપ્રીમ કોર્ટે કહ્યું કે રાષ્ટ્રપતિએ રાજ્યપાલ દ્વારા મોકલવામાં આવેલા બિલ પર ત્રણ મહિનાની અંદર નિર્ણય લેવો પડશે. જો નિર્ધારિત સમય મર્યાદામાં નિર્ણય લેવામાં ન આવે તો રાષ્ટ્રપતિએ રાજ્યને તેનું માન્ય કારણ આપવું પડશે.

સુપ્રીમ કોર્ટે પોતાના નિર્ણયમાં એમ પણ કહ્યું હતું કે રાષ્ટ્રપતિ કોઈપણ બિલને પુનર્વિચાર માટે રાજ્ય વિધાનસભામાં પાછું મોકલી શકે છે. જો વિધાનસભા તે બિલ ફરીથી પસાર કરે છે તો રાષ્ટ્રપતિએ તેના પર અંતિમ નિર્ણય લેવો પડશે. સુપ્રીમ કોર્ટે એમ પણ કહ્યું કે રાષ્ટ્રપતિના નિર્ણયની કલમ 201 હેઠળ ન્યાયિક સમીક્ષા કરી શકાય છે. કોર્ટે કહ્યું કે જો રાજ્યપાલે મંત્રી પરિષદની સલાહ વિરુદ્ધ નિર્ણય લીધો હોય, તો સુપ્રીમ કોર્ટને તે બિલની કાયદેસર રીતે તપાસ કરવાનો અધિકાર રહેશે.

રાષ્ટ્રપતિ મુર્મુએ સુપ્રીમ કોર્ટને પૂછ્યા આ 14 પ્રશ્નો

1. જો રાજ્યપાલ સમક્ષ બિલ રજૂ કરવામાં આવે, તો બંધારણની કલમ 200 હેઠળ તેમની પાસે કયા વિકલ્પો છે?

2. શું રાજ્યપાલ આ વિકલ્પો પર વિચાર કરતી વખતે મંત્રી પરિષદની સલાહથી બંધાયેલા છે?

૩. શું કલમ ૨૦૦ હેઠળ રાજ્યપાલ દ્વારા લેવામાં આવેલા નિર્ણયની ન્યાયિક સમીક્ષા થઈ શકે છે?

૪. શું કલમ ૩૬૧ કલમ ૨૦૦ હેઠળ રાજ્યપાલ દ્વારા લેવામાં આવેલા નિર્ણયોની ન્યાયિક સમીક્ષાને સંપૂર્ણપણે પ્રતિબંધિત કરી શકે છે?

૫. શું અદાલતો કલમ ૨૦૦ હેઠળ રાજ્યપાલ દ્વારા લેવામાં આવેલા નિર્ણયો માટે સમય મર્યાદા નક્કી કરી શકે છે, જ્યારે બંધારણમાં આવી કોઈ સમય મર્યાદા નિર્ધારિત કરવામાં આવી નથી?

૬. શું કલમ ૨૦૧ હેઠળ રાષ્ટ્રપતિ દ્વારા લેવામાં આવેલા નિર્ણયની સમીક્ષા કરી શકાય છે?

૭. શું અદાલતો કલમ ૨૦૧ હેઠળ રાષ્ટ્રપતિ માટે નિર્ણય લેવા માટે સમય મર્યાદા નક્કી કરી શકે છે?

૮. જો રાજ્યપાલે બિલને નિર્ણય માટે અનામત રાખ્યું હોય, તો શું સુપ્રીમ કોર્ટે કલમ ૧૪૩ હેઠળ તેમની સલાહ લેવી જોઈએ?

9. શું રાજ્યપાલ અને રાષ્ટ્રપતિ દ્વારા અનુક્રમે કલમ 200 અને 201 હેઠળ લેવામાં આવેલા નિર્ણયો અમલમાં આવે તે પહેલાં કોર્ટ દ્વારા સાંભળવામાં આવી શકે છે.

૧૦. શું સુપ્રીમ કોર્ટ કલમ ૧૪૨ દ્વારા રાષ્ટ્રપતિ અને રાજ્યપાલની બંધારણીય સત્તાઓમાં ફેરફાર કરી શકે છે?

૧૧. શું રાજ્ય સરકાર કલમ ૨૦૦ હેઠળ રાજ્યપાલની મંજૂરી વિના કાયદા ઘડી શકે છે?

૧૨. શું સુપ્રીમ કોર્ટની એક જ બેન્ચ કલમ ૧૪૫(૩) હેઠળ બંધારણના અર્થઘટનને લગતા કેસોને સુપ્રીમ કોર્ટની પાંચ જજોની બેન્ચને મોકલવાનો નિર્ણય લઈ શકે છે?

૧૩. શું સુપ્રીમ કોર્ટ એવા નિર્દેશો/આદેશો આપી શકે છે જે બંધારણ અથવા હાલના કાયદાઓ સાથે અસંગત હોય?

૧૪. શું બંધારણ કલમ ૧૩૧ હેઠળ મંજૂરી આપે છે કે કેન્દ્ર અને રાજ્ય સરકારો વચ્ચેના વિવાદો ફક્ત સુપ્રીમ કોર્ટ દ્વારા જ ઉકેલી શકાય?