સુપ્રીમ કોર્ટે નીચલી અદાલતના ન્યાયાધીશો એટલે કે જુનિયર ડિવિઝન સિવિલ જજની નિમણૂક અંગે એક મહત્વપૂર્ણ નિર્ણય આપ્યો છે. કોર્ટનું કહેવું છે કે આ પદો માટેની પરીક્ષામાં બેસવા માટે, ઉમેદવાર પાસે ઓછામાં ઓછા ત્રણ વર્ષનો કાનૂની અભ્યાસ હોવો જોઈએ, એટલે કે જો તે કાયદામાં સ્નાતક થયા પછી ત્રણ વર્ષ સુધી વકીલ તરીકે કામ કરે તો જ તે પરીક્ષા આપી શકશે. આ નિર્ણય મુખ્ય ન્યાયાધીશ ભૂષણ રામકૃષ્ણ ગવઈ, ન્યાયાધીશ એજી મસીહ અને ન્યાયાધીશ વિનોદ ચંદ્રનની બેન્ચે આપ્યો છે.

સીજેઆઈ ગવઈએ જણાવ્યું હતું કે નવા કાયદા સ્નાતકો સીધા જુનિયર ડિવિઝન સિવિલ જજની પરીક્ષા આપી શકશે નહીં, તેમણે ઓછામાં ઓછા 3 વર્ષ પ્રેક્ટિસ કર્યા પછી જ જજની પરીક્ષા આપવી પડશે. સીજેઆઈએ કહ્યું કે સિનિયર ડિવિઝન સિવિલ જજોની નિમણૂકમાં જુનિયર સિવિલ જજો માટે 25 ટકા વિભાગીય અનામત છે.

કોર્ટે કહ્યું કે નોમિનેશનની તારીખથી ત્રણ વર્ષનો સમયગાળો ધ્યાનમાં લઈ શકાય છે. આ શરત તે પરીક્ષાઓને લાગુ પડશે નહીં જેની પ્રક્રિયા હાઈકોર્ટ દ્વારા શરૂ કરવામાં આવી છે. હાલમાં, સુપ્રીમ કોર્ટનો આ નિયમ આ પરીક્ષાઓમાં બેસનારા ઉમેદવારો પર લાગુ થશે નહીં, પરંતુ આગામી પરીક્ષાઓમાં, ઉમેદવારોએ આ શરત પૂરી કરવી પડશે.

કોર્ટે ઉમેદવારોને છૂટછાટ આપી છે કે દસ વર્ષ સુધી કામ કરતા વકીલનું પ્રમાણપત્ર માન્ય રહેશે, પરંતુ વકીલને તે સ્ટેશનના ન્યાયિક અધિકારી દ્વારા માન્યતા આપવી જોઈએ. આનો અર્થ એ થયો કે જો કોઈ ઉમેદવાર આવા વકીલ સાથે ત્રણ વર્ષ સુધી પ્રેક્ટિસ કરે છે, તો તે જુનિયર જજની પરીક્ષા માટે માન્ય ગણાશે.

જો કોઈ વકીલ સુપ્રીમ કોર્ટ અથવા હાઈકોર્ટમાં દસ વર્ષથી પ્રેક્ટિસ કરી રહ્યો હોય અને ઉમેદવાર તેની સાથે ત્રણ વર્ષથી કામ કરતો હોય, તો તે વકીલ સુપ્રીમ કોર્ટ અથવા હાઈકોર્ટ દ્વારા માન્ય હોવો જોઈએ. આ ઉપરાંત, ત્રણ વર્ષ સુધી કાયદા કારકુન તરીકે કામ કરનાર ઉમેદવાર પણ પરીક્ષા આપી શકે છે.

સુપ્રીમ કોર્ટનું માનવું છે કે કાયદાના સ્નાતક, જેમણે એક દિવસ પણ કાયદાનો અભ્યાસ કર્યો નથી, તેમને સિવિલ જજ જેવા પદ પર સામેલ કરવાથી સમસ્યાઓ ઊભી થઈ શકે છે. કોર્ટે કહ્યું કે આ પ્રથા 20 વર્ષથી ચાલી રહી છે, જેના સારા પરિણામો આવ્યા નથી. કાયદાના સ્નાતકોને આવા હોદ્દા પર સીધા મૂકવાથી ઘણી સમસ્યાઓ ઊભી થાય છે. કોર્ટે કહ્યું કે કોર્ટ સિસ્ટમનું જ્ઞાન ફક્ત કાયદાના પુસ્તકો વાંચીને કે તાલીમ લઈને મેળવી શકાતું નથી, આ ત્યારે જ શક્ય બની શકે છે જ્યારે ઉમેદવાર કોર્ટની કામગીરી અને વકીલો અને ન્યાયાધીશો કોર્ટમાં કેવી રીતે કામ કરે છે તે જાણે.