હમણાં જ રીલીઝ થયેલી ’આદિપુરુષ’ ફિલ્મમાં રાવણને એડિડાસ ટી-શર્ટ પહેરીને અને સ્પાઇક હેર સ્ટાઇલમાં બતાવવામાં આવ્યો છે, રાવણને સાપની વચ્ચે સૂતો બતાવવામાં આવ્યો છે,રાવણ ત્રિપુંડ વગરનો છે, રાવણ ચહેરા પર માસ્ક પહેરે છે, રાવણ ગિટારની જેમ વીણા વગાડી રહ્યો છે, રાવણની લંકા સર્વત્ર કાળી છે અને એકંદરે રાવણ ખિલજી જેવો દેખાય છે.એટલું જ નહી, હનુમાનજીની ભાષા મુંબઈના ટપોરી જેવી બતાવવામાં આવી છે... અને આ સિવાય પણ બ્લા..બ્લા..બ્લા...ઘણી વાતો સમાચાર માધ્યમોમાં થઇ રહી છે.


૭૦૦ કરોડમાં બનેલી ’આદિપુરુષ’ વિશે વાત કરતા પહેલા ’અર્બન લેજેન્ડ્સ’ની વાત કરવી જોઇએ મહાકાવ્ય રામાયણ પર આધારિત આદિપુરુષ ફિલ્મના ડિરેક્ટર ઓમ રાઉત છે. આદિપુરુષમાં તેલુગુ સિનેમાના સુપરસ્ટાર પ્રભાસે રામ ભગવાનની ભૂમિકા કરી છે જ્યારે ક્રૃતિ સેનને માતા સીતાની ભૂમિકા કરી છે. આ ફિલ્મની કથામાં સંપૂર્ણ રામાયણને આવરી લેવાયું નથી પણ ભગવાન રામ અને માતા સીતાના વનવાસ અને રાવણ સાથે રામનું યુદ્ધ બતાવાયું છે.એક વાત નક્કી છે કે, આ શહેરી દંતકથાઓ છે, તેથી તેમની સત્યતાની કોઈ ગેરેંટી નથી. આપણામાં *બાર ગાઉએ બોલી બદલાય* એવી એક કહેવત છે પરંતુ અહીં તો ફિલ્મે ફિલ્મે બોલી બદલાય છે. આ ફિલ્મને લગતો સૌથી મોટો વિવાદ એ છે કે, ફિલ્મની ભાષા અત્યંત હલકી છે અને ડાયલોગ્સ બોલીવુડ સ્ટાઈલના છે.


એવું કહેવાય છે કે રામાનંદ સાગરે રામાયણના નિર્માણ દરમિયાન સાત્વિક આહારની શરૂઆત કરી હતી. એ જ રીતે, એક વખત સિરિયલમાં સીતાનું પાત્ર ભજવી રહેલી દીપિકા ચીખલિયા બીજી ફિલ્મના સેટ પર ધૂમ્રપાન કરતી જોવા મળી હતી અને લોકોએ તેને ખૂબ ઠપકો આપ્યો હતો. ’રામાયણ’ હોય કે ’મહાભારત’, આ બંને પર કંઈક બનાવવું ખૂબ જ સરળ અને જોખમ ભરેલું છે. બંને મહાકાવ્ય હિંદુ સંસ્કૃતિના મહાપુરુષો, મહાપુરુષોની કથા હોવાથી તેમની સાથે ખૂબ કાળજી લેવાની જરૂર છે, નહીં તો એ જ વિવાદ થાય છે, જે હાલમાં ઓમ રાઉત સાથે થયો છે, જે એકતા કપૂર સાથે થયો હતો. વર્ષો પહેલા, જ્યારે તેણે સ્નાયુઓથી ભરેલા સુપરમોડેલ સાથે મહાભારત બનાવવાની ’હિંમત’ કરી હતી. વાસ્તવમાં, રામાનંદ સાગર અને બી.આર. ચોપડાએ એક એવી રેખા દોરી છે, જે છેલ્લા ત્રણ દાયકાથી લોકોના મગજમાં જીવંત છે. ભગવાન રામ, માતા સીતા, લક્ષ્મણ, રાવણ વગેરે રામાયણનાં પાત્રોને લોકોએ અત્યાર સુધી જે રીતે ટીવી કે ફિલ્મના પડદે જોયાં છે તેના કરતાં આદિપુરુષમાં આ પાત્રો બિલકુલ અલગ રીતે દર્શાવાયાં છે તેનો પણ લોકોને વાંધો નથી પણ તેમનાં કેરેક્ટર જ બદલાઈ જાય એ રીતે તેમને રજૂ કરાયાં છે તેની સામે લોકોને વાંધો છે.


આજના ઉદારવાદીઓ, કહેવાતા ક્રાંતિકારીઓ, કહેવાતા બૌદ્ધિકો વગેરેએ રામ મનોહર લોહિયાને વાંચવા જોઈએ. જ્યારે નેહરુને ’લોકદેવ’ કહેનારા અને માનનારા લોકો આ દેશમાં બહુમતીમાં હતા, ત્યારે લોહિયાએ ઉગ્ર વિરોધ કર્યો હતો એટલું જ નહીં પહેલીવાર ’પિચડે પાવેં સૌ મેં સાથ’નું સૂત્ર આપ્યું હતું, આ સુત્ર માન્યતાઓ અને રિવાજો પર સખત હુમલો કરનારાઓ માટે વપરાય છે. તેમણે કહ્યું કે રામ આ દેશના દરેક ભાગમાં છે. કારણ એ છે કે રામને ધર્મ સિવાય આ દેશની સંસ્કૃતિ અને સભ્યતા સાથે પણ સંબંધ છે. આ જ કારણ છે કે આજે પણ લોકો કોઈપણ ધર્મને ધ્યાનમાં લીધા વિના એકબીજાને મળે ત્યારે રામ-રામનું અભિવાદન કરે છે. તેથી, જ્યારે તમે રામ વિશે ફિલ્મ બનાવતા હો ત્યારે તેને આ દેશની સભ્યતા અને સંસ્કૃતિ અનુસાર બનાવવી જોઈએ.તેની વાર્તામાં બોમ્બેની ’ટપોરી હિન્દી’ ભેળવવાથી લોકો ચોક્કસપણે નારાજ થશે અને આદિપુરુષથી થયાં પણ છે.


આ ફિલ્મ સાથે જોડાયેલા કોઈપણ લેખક, કલાકાર કે કોઈએ રામાયણ વાંચી નથી, તે તેમના દરેક વર્તન પરથી સ્પષ્ટ થાય છે. . સંવાદ લેખક મનોજ મુન્તશિરે સમજવું પડશે કે જ્યારે તે બોલચાલની હિન્દી અથવા ’સામાન્ય હિન્દી’ વિશે વાત કરે છે, ત્યારે તેનો અર્થ બોમ્બેના ટપોરીઓની અશુદ્ધ હિન્દી નથી થતો. કોઈપણ રીતે, ગીતકાર-લેખક હોવાને કારણે તેને એટલું જ્ઞાન હોવું જોઈએ કે મૌખિક, બોલચાલ, લેખિત અને દ્રશ્ય-શ્રાવ્ય માધ્યમોની ભાષા અલગ પડી જાય, તે એક ન રહે.
મનોજ મુન્તાશીર નવી પેઢી પર પણ સવાલો ઉઠાવે છે, જ્યારે તે કહે છે કે તેણે આજની પેઢી માટે આવી ભાષા રાખી છે. શું તે એમ કહેવા માંગે છે કે આજની પેઢી અસંસ્કારી, અભણ છે, જે હિન્દીને તેમાંથી ટપોરીપન દૂર કરવામાં આવે તો તેને સમજાશે નહીં.


જોકે, આદિપુરુષને લગતો કેસ કે તેના પર પ્રતિબંધ મૂકવાની માંગણી પણ અર્થહીન છે. સૌ પ્રથમ, તમે કોઈપણ પ્રકારના પ્રતિબંધથી સકારાત્મક કંઈપણ મેળવી શકતા નથી. બીજું, કોર્ટથી લઈને રસ્તા સુધીના વિરોધના ઘણા માધ્યમો છે. ત્રીજું, આ દેશમાં વાણી સ્વાતંત્ર્ય છે.
આદિપુરુષ સામેનો વિરોધ કેટલો ચાલશે ને તેનું શું પરિણામ આવશે એ ખબર નથી પણ આ ઘટના પછી હિંદુઓએ એક મુદ્દે ગંભીરતાથી વિચારવાની જરૂર છે. હિંદુઓની આસ્થા પર વારંવાર પ્રહારો થાય છે. કોઈ વાર કઈ ચિત્રકાર હિંદુ દેવ-દેવીઓનાં ગંદા ચિત્ર દોરી નાંખે તો કોઈ વાર કોઈ જાહેરખબરમાં હિંદુ દેવ-દેવીઓની કે તેમની આસ્થાની મજાક ઉડાવી દેવાય. ફિલ્મોમાં તો હિંદુઓની આસ્થા પર પ્રહાર થાય એ સામાન્ય થઈ ગયું છે. કલાની અભિવ્યક્તિના નામે હિંદુ દેવ-દેવીઓની મજાક ઉડાવવી કે હિંદુઓની આસ્થા પર પ્રહાર કરવા એ બધું એકદમ સામાન્ય થઈ ગયું છે.
​​​​​​​
દુનિયાના બીજા કોઈ દેશનાં ધર્મનાં લોકોની આસ્થા પર આ રીતે પ્રહાર કરાતા નથી. તેમનાં આસ્થાનાં પ્રતિકોની મજાક ઉડાવાતી નથી કે તેમનાં દેવ-દેવીઓને નિશાન નથી બનાવાતાં. હિંદુઓ સાથે જ શા માટે એવું થાય છે એ વિચારવાની જરૂર છે. વિશ્ર્વમાં હિંદુઓની વસતી ૧૦૦ કરોડની આસપાસ છે. દુનિયાની કુલ વસતીમાં હિંદુઓનું પ્રમાણ દસ ટકા કરતાં પણ વધારે છે ને છતાં હિંદુઓને કોઈ ગણકારતું કેમ નથી તેઓ સવાલ લોકોના મનમાં સતત ઉઠી ગયો છે.