બજારની સ્થિતિમાં સુધારો થતાં સરકારે આજથી ગોલ્ડ મોનેટાઇઝેશન સ્કીમ બંધ કરવાનો નિર્ણય લીધો છે. નાણા મંત્રાલયે ગઈકાલે આ માહિતી આપી. જોકે, મંત્રાલયે જણાવ્યું હતું કે બેંકો તેમની એક થી ત્રણ વર્ષની ટૂંકા ગાળાની ગોલ્ડ ડિપોઝિટ યોજનાઓ ચાલુ રાખી શકે છે. સરકારે ગોલ્ડ મોનેટાઇઝેશન સ્કીમ હેઠળ નવેમ્બર, 2024 સુધીમાં લગભગ 31,164 કિલો સોનું એકત્ર કર્યું હતું. સરકારે 15 સપ્ટેમ્બર, 2015 ના રોજ આ યોજનાની જાહેરાત કરી હતી. તેને રજૂ કરવાનો ઉદ્દેશ્ય લાંબા ગાળે સોનાની આયાત પર દેશની નિર્ભરતા ઘટાડવાનો હતો તેમજ દેશના ઘરો અને સંસ્થાઓ દ્વારા રાખવામાં આવેલા સોનાને એકત્ર કરવાનો હતો જેથી તેનો ઉપયોગ ઉત્પાદક હેતુઓ માટે થઈ શકે.

જીએમએસમાં ત્રણ ઘટકોનો સમાવેશ થાય છે: ટૂંકા ગાળાની બેંક થાપણો (એક-ત્રણ વર્ષ), મધ્યમ ગાળાની સરકારી થાપણો (પાંચ-સાત વર્ષ) અને લાંબા ગાળાની સરકારી થાપણો (બાર-પંદર વર્ષ). મંત્રાલયે જણાવ્યું હતું કે ગોલ્ડ મોનેટાઇઝેશન સ્કીમના પ્રદર્શન અને ઉભરતા બજારની પરિસ્થિતિઓની તપાસના આધારે 26 માર્ચ, 2025 થી જીએમએસના મધ્યમ ગાળાના અને લાંબા ગાળાના સરકારી થાપણ ઘટકોને બંધ કરવાનો નિર્ણય લેવામાં આવ્યો છે.

જોકે, જીએમએસ હેઠળ બેંકો દ્વારા ઓફર કરવામાં આવતી ટૂંકા ગાળાની બેંક ડિપોઝિટ (એસટીબીડી) સુવિધા બેંકોની વિવેકબુદ્ધિથી ચાલુ રહેશે. બેંકો વાણિજ્યિક સધ્ધરતાનું મૂલ્યાંકન કર્યા પછી એસટીબીડી ચાલુ રાખવાનો નિર્ણય લઈ શકે છે. આ સંદર્ભમાં રિઝર્વ બેંકની વિગતવાર માર્ગદર્શિકાનું પાલન કરવામાં આવશે. મંત્રાલયે જણાવ્યું હતું કે 26 માર્ચ, 2025 થી જીએમએસના મધ્યમ ગાળાના ઘટક હેઠળ કોઈપણ સોનાની થાપણો સ્વીકારવામાં આવશે નહીં પરંતુ જીએમએસના હાલના માર્ગદર્શિકા અનુસાર આ ઘટક હેઠળ હાલની થાપણો મુદત પૂર્ણ થાય ત્યાં સુધી ચાલુ રહેશે.

નવેમ્બર, 2024 સુધીમાં જમા કરાયેલા કુલ 31,164 કિલો સોનામાંથી, ટૂંકા ગાળાના સોનાના ભંડાર 7,509 કિલો, મધ્યમ ગાળાના સોનાના ભંડાર (9,728 કિલો) અને લાંબા ગાળાના સોનાના ભંડાર (13,926 કિલો) હતા. જીએમએસમાં લગભગ 5,693 થાપણદારોએ ભાગ લીધો હતો. 1 જાન્યુઆરી, 2024ના રોજ 63,920 રૂપિયા પ્રતિ 10 ગ્રામથી 26,530 રૂપિયા અથવા 41.5 ટકાનો વધારો થઈને 90,450 રૂપિયા પ્રતિ 10 ગ્રામ (25 માર્ચ, 2025 ના રોજ) થયા છે.