પાકિસ્તાનના વડાપ્રધાન  શાહબાઝ શરીફ પાસે ભારત સાથે હાથ મિલાવીને મંત્રણા શરૂ કરવાની માંગ છે. શાહબાઝ શરીફ સાથેની મુલાકાત દરમિયાન પાકિસ્તાનના વેપારી સમુદાયે કહ્યું છે કે દેશની વર્તમાન સ્થિતિ એવી છે કે વેપાર કરવો લગભગ અશક્ય છે. વેપારીઓની માંગ છે કે શહેબાઝ શરીફ ભારત સાથે વાતચીત શરૂ કરે અને જેલમાં બંધ પૂર્વ વડાપ્રધાન ઈમરાન ખાન સાથે હાથ મિલાવે જેથી દેશમાં આર્થિક અને રાજકીય સ્થિરતા જળવાઈ રહે.

સીએમ હાઉસમાં શેહબાઝ શરીફ અને કરાચીના વેપારીઓની બેઠક યોજાઈ હતી જે લગભગ એક કલાક સુધી ચાલી હતી. આ દરમિયાન વેપારીઓએ જણાવ્યું હતું કે પાકિસ્તાનમાં વીજળીના ભાવ ખૂબ ઊંચા છે અને સરકારની નીતિઓ પણ સતત બદલાતી રહે છે જેના કારણે વેપારને ઘણી સમસ્યાઓનો સામનો કરવો પડી રહ્યો છે.

પાકિસ્તાની વેપારીઓએ પીએમ શરીફને તીક્ષ્ણ પ્રશ્નો પૂછ્યા અને તેમને ભારત સાથે વેપાર માટે વાટાઘાટો શરૂ કરવા કહ્યું. દેશમાં રાજકીય અસ્થિરતાને સમાપ્ત કરવા માટે, તેમણે શરીફને જેલમાં બંધ પીટીઆઈના વડા ઈમરાન ખાન સાથે હાથ મિલાવવાની માંગ કરી.

શરીફ સાથેની મુલાકાત દરમિયાન, પાકિસ્તાનના સૌથી મોટા બિઝનેસ સમૂહ આરિફ હબીબ ગ્રુપના વડા આરિફ હબીબે કહ્યું, 'સત્તામાં આવ્યા પછી, તમે કેટલાક લોકો સાથે હાથ મિલાવ્યા છે જેના સારા પરિણામો આવ્યા છે, અમે ઇન્ટરનેશનલ મોનેટરી ફંડ સાથેના સોદામાં સારી પ્રગતિ કરી છે. હું તમને કેટલાક વધુ લોકો સાથે હાથ મિલાવવાનું સૂચન કરું છું. એક ભારત સાથેના વેપારના સંદર્ભમાં છે જેનાથી આપણા અર્થતંત્રને ઘણો ફાયદો થશે.

શાહબાઝ શરીફે ભારત સાથે કારોબાર શરૂ કરવા અને ઈમરાન ખાન સાથે હાથ મિલાવવાના પ્રશ્નોનો કોઈ સીધો જવાબ આપ્યો ન હતો. જો કે, તેમણે કહ્યું કે તેમને આપવામાં આવેલા તમામ સૂચનોની નોંધ લેવામાં આવી છે અને તેઓ તેનો અમલ કરશે.

તેમણે કહ્યું કે જ્યાં સુધી તમામ વર્તમાન સમસ્યાઓનું નિરાકરણ નહીં આવે ત્યાં સુધી તેઓ દેશભરના વેપારીઓ સાથે વાત કરતા રહેશે.

'જ્યારે આપણે તેમની પ્રગતિ જોઈએ છીએ ત્યારે આપણને શરમ આવે છે...'

ઉદ્યોગપતિઓ સાથેની બેઠક દરમિયાન પીએમ શરીફે પોતાના ભાષણમાં બાંગ્લાદેશનો મુખ્ય ઉલ્લેખ કર્યો હતો અને કહ્યું હતું કે પાકિસ્તાનમાંથી નીકળેલો દેશ આજે ઘણો આગળ વધી રહ્યો છે. તેમણે કહ્યું કે પૂર્વ પાકિસ્તાન (બાંગ્લાદેશ), જે એક સમયે દેશ માટે બોજ ગણાતું હતું તેણે આજે ઉદ્યોગોની દ્રષ્ટિએ ઘણી પ્રગતિ કરી છે.

પાકિસ્તાની PMએ કહ્યું, 'હું ખૂબ નાનો હતો જ્યારે... અમને કહેવામાં આવ્યું હતું કે આ ભાગ અમારા ખભા પર બોજ છે. આજે તમે બધા જાણો છો કે આર્થિક વિકાસના સંદર્ભમાં તે બોજ ક્યાં પહોંચી ગયો છે. અને આજે જ્યારે આપણે તેમને જોઈએ છીએ ત્યારે આપણને આપણી જાત પર શરમ આવે છે.’

ભારત અને પાકિસ્તાન વચ્ચે 2019 થી વેપાર છે બંધ

ભારત અને પાકિસ્તાન વચ્ચે 2019 થી વેપાર બંધ છે, જેના બે કારણો છે. પહેલું કારણ - 14 ફેબ્રુઆરી 2019ના રોજ પુલવામામાં થયેલા આતંકવાદી હુમલામાં 40 સુરક્ષા દળો શહીદ થયા હતા, ત્યારબાદ ભારતે પાકિસ્તાનના વેપાર પર હુમલો કરવા માટે પાકિસ્તાન પાસેથી ખરીદેલા સામાન પર કસ્ટમ ડ્યૂટીમાં 200 ટકાનો વધારો કર્યો હતો. આના કારણે જાન્યુઆરીથી માર્ચ વચ્ચે પાકિસ્તાનથી આયાતમાં 91 ટકાનો ઘટાડો થયો છે.

બીજું કારણ જ્યારે ઓગસ્ટ 2019માં ભારતે કલમ 370 હટાવીને જમ્મુ-કાશ્મીરનો વિશેષ દરજ્જો ખતમ કર્યો ત્યારે પાકિસ્તાન તરફથી આકરી પ્રતિક્રિયા આવી હતી. આને ધ્યાનમાં રાખીને પાકિસ્તાને ભારતમાંથી આયાત પર પ્રતિબંધ મૂક્યો હતો.
​​​​​​​

પ્રતિબંધથી દ્વિપક્ષીય વેપાર લગભગ સંપૂર્ણપણે બંધ થઈ ગયો. વેપાર બંધ થવાથી પાકિસ્તાનને મોટું નુકસાન થયું છે. પાકિસ્તાનના કાપડ અને ખાંડ ઉદ્યોગોને ભારે ફટકો પડ્યો છે. કાપડ અને ફાર્માસ્યુટિકલ ઉદ્યોગો માટેના કાચા માલ માટે પાકિસ્તાન ભારત પર નિર્ભર હતું અને પ્રતિબંધોને કારણે તેને ઘણું નુકસાન થયું છે.

ભારત પાકિસ્તાન સાથે વેપાર ચાલુ રાખવા તૈયાર છે. તે જ સમયે, પાકિસ્તાન પોતાની ખોટી જીદ પર અડગ છે જેના કારણે તેનું નુકસાન થઈ રહ્યું છે.