બેંગલુરુ સ્થિત કરોડપતિ ઉદ્યોગ સાહસિક અને વિંગાઇફના સ્થાપક પારસ ચોપરાએ તાજેતરમાં એક એવું નિવેદન આપ્યું છે જેણે ભારતીય સ્ટાર્ટઅપ સમુદાયમાં એક નવી ચર્ચા જગાવી છે. પારસે તેમની નવી એઆઈ લેબ લોસફંકની ટીમને ભારતીય ગ્રાહકો સાથે વાતચીત ન કરવા સ્પષ્ટ સૂચના આપી છે. સોશિયલ મીડિયા પર 'સ્કિપ ઇન્ડિયા મૂવમેન્ટ' તરીકે ઓળખાતા ટ્રેન્ડને ધ્યાનમાં રાખીને તેમણે આ નિર્ણય લીધો છે.જ્યારે કેટલાક લોકો આ અભિગમને વ્યાપારી રીતે યોગ્ય માને છે, ત્યારે ઘણા લોકો માને છે કે ભારત જેવા વિશાળ અને આશાસ્પદ બજારને છોડી દેવું એ એક મોટી ભૂલ હોઈ શકે છે.

'સ્કિપ ઇન્ડિયા મુવમેન્ટ' ટ્રેન્ડ શું છે?

આ ચળવળ પ્રખ્યાત રોકાણકાર વૈભવ ડોમકુંડવારની પોસ્ટથી શરૂ થઈ હતી. તેમણે દાવો કર્યો હતો કે ભારતમાં ટેક અને એઆઈ સ્ટાર્ટઅપ્સને ગ્રાહકો દ્વારા વારંવાર મફતમાં પ્રૂફ ઓફ કન્સેપ્ટ પ્રદાન કરવા માટે કહેવામાં આવે છે, પરંતુ પછીથી તેઓ ચૂકવણી કરતા ગ્રાહકો બનતા નથી. તેમણે લખ્યું, "હવે સ્થાપકો કહી રહ્યા છે કે, બસ હવે બહુ થયું. અમે હવે ભારતીય ગ્રાહકોને ઉત્પાદનો વેચવાનું બંધ કરી રહ્યા છીએ. યુનિકોર્ન કંપનીઓ પણ આ સ્ટાર્ટઅપ્સનો મફતમાં લાભ લઈ રહી છે.

પારસ ચોપરાનું કઠોર વલણ

અહેવાલ મુજબ, પારસ ચોપરાએ આ મુદ્દા પર પોતાનો અભિપ્રાય આપતા કહ્યું, "મેં લોસફંક ટીમને ભારતીય ગ્રાહકો સાથે વાત કરવાની મનાઈ ફરમાવી છે. ભારત એક નાનું ટેક માર્કેટ છે અને ઘણીવાર સ્થાપકો તેના સુધી મર્યાદિત હોય છે. પરંતુ અહીં સ્કેલેબિલિટીનો અભાવ છે." તેમણે એમ પણ ઉમેર્યું કે ઘણી વખત સ્ટાર્ટઅપ્સ ભારતીય બજાર માટે ઑપ્ટિમાઇઝ કરતા રહે છે, પરંતુ જ્યારે વૈશ્વિક સ્તરે વિકાસની વાત આવે છે, ત્યારે તેઓ પાછળ રહી જાય છે.

ભારતીય ગ્રાહકો અંગે આ ફરિયાદો

આ ચળવળ સાથે સંકળાયેલા ઘણા અન્ય સ્થાપકો અને રોકાણકારોએ પણ ભારતીય ગ્રાહકો પ્રત્યે નારાજગી વ્યક્ત કરી છે. તેમનું કહેવું છે કે ગ્રાહકો વારંવાર મફત ટ્રાયલ અથવા ડેમો માટે પૂછે છે. અહીંના ગ્રાહકોમાં ચૂકવણી કરવાની ઇચ્છા અને ક્ષમતા ખૂબ ઓછી છે. આ ઉપરાંત, મોટા કોર્પોરેટ્સ પણ મફત સેવાઓનો ઉપયોગ કરે છે. શરૂઆતના સ્ટાર્ટઅપ્સને 'મફત પીઓસી પ્રદાતાઓ' તરીકે છોડી દેવામાં આવે છે.

ટેક સમુદાયમાં ચર્ચા શરૂ

જ્યારે કેટલાક લોકો આ અભિગમને વ્યાપારી રીતે યોગ્ય માને છે, ત્યારે ઘણા લોકો માને છે કે ભારત જેવા વિશાળ અને આશાસ્પદ બજારને છોડી દેવું એ એક મોટી ભૂલ હોઈ શકે છે. એક યુઝરે લખ્યું, "વૈશ્વિક સ્ટાર્ટઅપ બનાવવા માટે ભારતીય બજારને અવગણવું એ સમજદારીભર્યું નથી. અહીંથી તમને પ્રારંભિક શિક્ષણ અને પરીક્ષણ બંને મળે છે."

ભારત મફત સેવાઓનું વ્યસની બની ગયું હોવાનું ચિત્ર

આ ચર્ચા ભારતના ટેકનોલોજી ગ્રાહક વર્તન અંગે પણ પ્રશ્નો ઉભા કરે છે. શું ભારત ખરેખર "બધું મફતમાં મેળવો" એવી માનસિકતા ધરાવતું બજાર છે? અથવા શું સ્ટાર્ટઅપ્સને તેમના બિઝનેસ મોડેલ અને ગ્રાહક વ્યૂહરચના પર પુનર્વિચાર કરવાની જરૂર છે?