ઘરેલુ હિંસા સંબંધિત કાયદાના દુરુપયોગના કેસમાં સુપ્રીમ કોર્ટે મોટો નિર્ણય આપ્યો છે. કોર્ટે આઈપીસીની કલમ 498-એને બંધારણની કલમ 14નું ઉલ્લંઘન કરતી હોવાનું માન્યું નથી. કલમ 498-એ સ્ત્રી પ્રત્યે તેના પતિ અથવા તેના પરિવારના સભ્યો દ્વારા થતી ક્રૂરતાને ગુનાહિત ગણે છે. જ્યારે બંધારણની કલમ ૧૪ જાતિ, ધર્મ અને લિંગને ધ્યાનમાં લીધા વિના સમાનતાના અધિકારને સર્વોચ્ચ માને છે. સુપ્રીમ કોર્ટના વરિષ્ઠ ન્યાયાધીશો સૂર્યકાંત અને ન્યાયાધીશ એન. કોટિશ્વર સિંહની બેન્ચે ચુકાદો સંભળાવ્યો.

સુપ્રીમ કોર્ટે માન્યું કે કેટલાક પુરુષો અને તેમના સંબંધીઓને આઈપીસીની કલમ 498-એ (ભારતીય ન્યાય સંહિતાની કલમ 85 સમકક્ષ) ના દુરુપયોગમાં દાખલ કરાયેલા નકલી દહેજ ઉત્પીડનના કેસોથી હેરાન કરવામાં આવ્યા હોઈ શકે છે, પરંતુ સુપ્રીમ કોર્ટે કહ્યું કે તે મહિલાઓને ક્રૂરતાથી બચાવવા માટેના કાયદામાં ફેરફાર કરવાનો આધાર હોઈ શકે નહીં.

લગ્ન સંબંધિત વિવાદોમાં મહિલાઓ દ્વારા આઈપીસીની કલમ 498-એ અને અન્ય સમાન જોગવાઈઓનો દુરુપયોગ કરવાનો મુદ્દો કોર્ટની બે સભ્યોની બેન્ચ સમક્ષ ઉઠાવવામાં આવ્યો હતો. લાંબી સુનાવણી બાદ કોર્ટે કહ્યું કે કલમ 498-એની જોગવાઈઓમાં કોઈ દખલગીરીની જરૂર નથી લાગતી. કોર્ટે શોધી કાઢ્યું કે કલમ 498-એને સમાનતાના અધિકારના ઉલ્લંઘન તરીકે સમજવાની સમજ ખોટી છે. કોર્ટે કહ્યું કે કલમ ૧૫ પોતે મહિલાઓની સુરક્ષા માટે ખાસ કાયદા બનાવવાની હિમાયત કરે છે.

ન્યાયાધીશ સૂર્યકાંત અને એન. કોટિશ્વર સિંહની બેન્ચે જણાવ્યું કે આઈપીસીની કલમ 498-એ અને બીએનએસની કલમ 85 ના દુરુપયોગના કેટલાક કિસ્સાઓને કારણે, શું એવું સ્પષ્ટ નિવેદન આપી શકાય કે સ્ત્રીઓ તેમના પતિ અને સાસરિયાઓને હેરાન કરી રહી છે? સત્યથી વધુ કંઈ હોઈ શકે નહીં. મોટાભાગના કિસ્સાઓમાં, સ્ત્રીઓને લગ્ન ગૃહોમાં હેરાનગતિનો સામનો કરવો પડે છે. તેથી, કાયદો અને અદાલતો દરેક કેસનો તેમાં રહેલા તથ્યો અનુસાર વ્યવહાર કરશે.

અરજીને ફગાવી દેતા કોર્ટે કહ્યું કે જ્યાં સુધી કલમ 498-એના દુરુપયોગનો સંબંધ છે, તેની તપાસ કેસ-બાય-કેસના આધારે થવી જોઈએ. આ કેસમાં, અરજદારે કોર્ટને જણાવ્યું હતું કે વિશ્વના ઘણા અન્ય દેશોમાં, ઘરેલુ હિંસાના કિસ્સામાં કોઈપણ વ્યક્તિ કોર્ટમાં જઈ શકે છે. પરંતુ ભારતના કિસ્સામાં, ફક્ત મહિલાઓને જ આ અધિકાર છે. આના પર સુપ્રીમ કોર્ટે કહ્યું કે આપણે બીજા દેશોનું કેમ પાલન કરીએ, તેમણે આપણું પાલન કરવું જોઈએ.

કોર્ટે કહ્યું કે કોઈપણ કાયદાનો દુરુપયોગ થઈ શકે છે. અને વિવિધ કેસોમાં તેની તપાસ કરવાનું કામ કોર્ટનું છે. કોર્ટે કહ્યું કે મહિલાઓ સામે ક્રૂરતા રોકવા માટે બનાવવામાં આવેલ કાયદો જરૂરી છે અને સમાજમાં પ્રવર્તતી ખોટી પ્રથાઓનો અંત લાવવો મહત્વપૂર્ણ છે. અહીં આપણે એ પણ ઉલ્લેખ કરવો જોઈએ કે સુપ્રીમ કોર્ટથી લઈને નીચલી અદાલતો સુધી, પતિ કે તેના પરિવારના સભ્યો સામે ઘરેલુ હિંસા કાયદાના દુરુપયોગ પર આવી ઘણી ટિપ્પણીઓ આવી છે.