ગુરુવારે (૧૨ જૂન, ૨૦૨૫) ગુજરાતના અમદાવાદમાં એર ઇન્ડિયાનું બોઇંગ-૭૮૭ વિમાન ટેકઓફ થયાના થોડી મિનિટો પછી જ ક્રેશ થયું. કેન્દ્ર સરકારે આની તપાસ માટે એક પેનલની રચના કરી છે, જે ૩ મહિનાની અંદર પોતાનો રિપોર્ટ રજૂ કરશે. તે જ સમયે, ભૂતપૂર્વ યુએસ નેવી પાઇલટ અને જાણીતા નેવિગેશન નિષ્ણાત કેપ્ટન સ્ટીવ શેબનરે વિમાન દુર્ઘટનાના વીડિયોનું વિશ્લેષણ કરતી વખતે તેમાં RAT (રેમ એર ટર્બાઇન) સક્રિયકરણ વિશે વાત કરી છે.

તેમણે વિમાન દુર્ઘટનાના ૩ સંભવિત કારણો આપ્યા છે. પ્રથમ ઇલેક્ટ્રિકલ નિષ્ફળતા, બીજું બંને એન્જિન નિષ્ફળ ગયું અથવા ત્રીજું હાઇડ્રોલિક નિષ્ફળતા. સ્ટીવે આ અકસ્માતમાં બચી ગયેલા એકમાત્ર વ્યક્તિ વિશ્વાસના નિવેદનનો પણ આધાર લીધો છે.

પહેલી શક્યતા બંને એન્જિનની એક સાથે નિષ્ફળતા છે

કેપ્ટન સ્ટીવે પહેલી શક્યતા જણાવી છે કે બંને એન્જિન એક સાથે નિષ્ફળ ગયા, જેનો અર્થ એ છે કે આ અકસ્માત લિફ્ટ લોસ એટલે કે વિમાનની પાંખોમાંથી પૂરતી હવા ન મળવાને કારણે થયો હશે. સ્ટીવના મતે, વિમાનમાં તેને ઉપર ઉઠાવવા માટે પૂરતી શક્તિ નહોતી. જો આવું થયું હોય, તો વિમાન પક્ષીઓના મોટા ટોળા સાથે અથડાયું હશે, જેના કારણે બંને એન્જિનને નુકસાન થયું હશે.

પાઇલટ્સ ફ્લૅપ્સ મૂકવાનું ભૂલી ગયા હશે!

બીજું કારણ એ હોઈ શકે છે કે વિમાન ઉડાન ભરતા પહેલા કેટલીક ખાસ ટેકનિકલ સેટિંગ્સની જરૂર પડે છે, જેમાં મુખ્ય કારણ ફ્લૅપ્સને નીચે રાખવાનું છે. ફ્લૅપ્સ એ વિમાનની પાંખોના તે ભાગો છે જે ટેક ઑફ દરમિયાન લિફ્ટ વધારે છે. કેપ્ટન સ્ટીવના મતે, જો પાઇલટ્સ ફ્લૅપ્સ મૂકવાનું ભૂલી ગયા હોય, તો વિમાન હવામાં રહી શકશે નહીં.

તેમણે વધુમાં કહ્યું કે આવું થવાની શક્યતા પણ ઓછી છે કારણ કે 787 જેવા આધુનિક વિમાનમાં, જો ફ્લૅપ્સ સેટ ન હોય, તો કોકપીટમાં જોરથી એલાર્મ વાગવા લાગે છે અને સ્ક્રીન પર ચેતવણી પણ આવે છે.

ખોટો લિવર ખેંચવો એ પણ એક કારણ છે

ત્રીજો શક્યતા એ હોઈ શકે છે કે પાયલોટે ભૂલથી ખોટો લિવર ખેંચ્યો હોય. સ્ટીવના મતે, વિમાન ઉડાન ભરતાની સાથે જ કો-પાઇલટ કહે છે કે વિમાન હવામાં ઉડાન ભરી ગયું છે. આ પછી પાઇલટ ગિયર અપ કહે છે. શક્ય છે કે કો-પાયલટે ભૂલથી ગિયરને બદલે ફ્લૅપ્સ સાથેનું હેન્ડલ ખેંચી લીધું હોય. આનો અર્થ એ થયો કે વિમાનના તે ભાગો જે તેને હવામાં રહેવામાં મદદ કરે છે તે દૂર કરવામાં આવ્યા હશે. આખરે, નિષ્ણાતો એવા નિષ્કર્ષ પર પહોંચે છે કે આ અકસ્માત બંને એન્જિનની નિષ્ફળતાને કારણે થયો હોવો જોઈએ. જો કે, ભારતમાં આ કેસની તપાસ હજુ પણ ચાલી રહી છે.