ભારત અવકાશ ક્ષેત્રે એક નવો ઇતિહાસ રચવા જઈ રહ્યું છે. ગ્રુપ કેપ્ટન શુભાંશુ શુક્લા અમેરિકાની અંતરિક્ષ એજન્સી નાસાના એક્સિઓમ મિશન 4 (એક્સ-4) હેઠળ આંતરરાષ્ટ્રીય અવકાશ મથક (આઈએસએસ) ની મુસાફરી કરનાર પ્રથમ ભારતીય અવકાશયાત્રી બનશે. અમેરિકન સ્પેસ એજન્સી નાસાનું એક્સિઓમ મિશન (એક્સ-4) ફ્લોરિડાના કેનેડી સ્પેસ સેન્ટરથી મે અથવા જૂનમાં લોન્ચ કરવામાં આવશે. રાકેશ શર્મા પછી અવકાશમાં જનાર તે બીજા ભારતીય હશે.

શુભાંશુ વિવિધ વિસ્તારોમાંથી આઈએસએસમાં કલાકૃતિઓ લઈ જવાની યોજના ધરાવે છે. તેઓ અવકાશમાં યોગ મુદ્રાઓ કરીને ભારતના સાંસ્કૃતિક વારસાને પ્રદર્શિત કરશે. એક્સ-4 મિશન આંતરરાષ્ટ્રીય અવકાશ સંશોધનમાં ભારતની ભાગીદારી માટે પણ મહત્વપૂર્ણ છે. ભારતીય વાયુસેનાના પાયલટ શુભાંશુ સ્પેસએક્સ ડ્રેગન અવકાશયાનના મિશન પાયલટ તરીકે સેવા આપશે. આ મિશનનું નેતૃત્વ નાસાના પૂર્વ અવકાશયાત્રી પેગી વ્હીટસન કરશે. પોલેન્ડના સાવોજ ઉઝનાન્સ્કી-વિએન્સ્કી અને હંગેરીથી ટિબોર કાપુ મિશનના નિષ્ણાતો હશે.

એક્સ-4 મિશન 14 દિવસનું હશે અને તેનો હેતુ માઇક્રોગ્રેવિટીમાં વૈજ્ઞાનિક પ્રયોગો, શૈક્ષણિક પ્રવૃત્તિઓ અને વ્યાપારી પ્રવૃત્તિઓ હાથ ધરવાનો છે. મિશનમાં નાસા અને ઈસરો વચ્ચેના સહયોગમાં પૃથ્વીની નીચલી ભ્રમણકક્ષામાં ખાનગી અવકાશયાત્રીઓની પહોંચ વધશે. આ અવકાશમાં સંશોધનના નવા રસ્તા ખોલશે. આ મિશન દ્વારા ભારત વૈશ્વિક અવકાશ સમુદાયમાં તેની હાજરીને વધુ મજબૂત કરશે.

શુભાંશુ ભાવિ યાત્રાને ભારતીયોની આકાંક્ષાઓનું પ્રતિનિધિત્વ માને છે. તેમનું કહેવું છે કે આ 140 કરોડ ભારતીયોની સ્વપ્ન યાત્રા હશે. લખનઉમાં જન્મેલા શુભાંશુએ એનડીએમાં લશ્કરી તાલીમ લીધી હતી. તેમને 2006 માં વાયુસેનાના ફાઇટર સ્ટ્રીમમાં સામેલ કરવામાં આવ્યા. તે ફાઇટર કોમ્બેટ લીડર છે અને ટેસ્ટ પાઇલટ પણ છે. તેમની પાસે 2,000 કલાકનો ઉડાનનો અનુભવ છે. શુભાંશુ ઈસરોના ગગનયાન કાર્યક્રમ માટે પસંદ થયેલ અવકાશયાત્રી પણ છે.