બીમ્સટેક સમિટ 2025 દરમિયાન થાઇલેન્ડની રાજધાની બેંગકોકમાં એક ખૂબ જ અનોખો નજારો જોવા મળ્યો. ભારતના વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી અને બાંગ્લાદેશના વચગાળાના સરકારના વડા મોહમ્મદ યુનુસ એકબીજાની બાજુમાં બેઠા જોવા મળ્યા. આ પ્રસંગ થાઇલેન્ડના વડા પ્રધાન પટોંગટાર્ન શિનાવાત્રા દ્વારા આયોજિત રાત્રિભોજનનો હતો. આ મુલાકાતની શક્યતા પહેલાથી જ વ્યક્ત કરવામાં આવી રહી હતી. ભારત અને બાંગ્લાદેશ વચ્ચે બદલાતા સંબંધોને ધ્યાનમાં રાખીને આને ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ માનવામાં આવી રહ્યું છે.

વડા પ્રધાન મોદી અને મોહમ્મદ યુનુસ વચ્ચેની મુલાકાતને મહત્વપૂર્ણ માનવામાં આવે છે કારણ કે શેખ હસીનાને સત્તા પરથી દૂર કર્યા પછી આ પ્રથમ ઉચ્ચ-સ્તરીય વાતચીત હશે. છેલ્લા કેટલાક મહિનાઓથી ભારત અને બાંગ્લાદેશ વચ્ચેના સંબંધોમાં તણાવ વધ્યો છે, જેના ઘણા કારણો છે. ઉદાહરણ તરીકે, પડોશી દેશમાં લઘુમતીઓ પર હુમલા કરવામાં આવ્યા છે, જેમાં હિન્દુઓ મુખ્ય નિશાન બન્યા છે. ભારત સાથે બાંગ્લાદેશના સંબંધો બગડ્યા પછી, પાકિસ્તાન અને ચીન સાથેના તેના સંબંધો સૌહાર્દપૂર્ણ બન્યા છે. જોકે, આ બધા વચ્ચે, બીમ્સટેક સમિટ 2025 દરમિયાન આ બેઠક દ્વારા આ મુદ્દાઓ પર ચર્ચા થવાની શક્યતા છે. ભારત આનો લાભ લઈ શકે છે અને બાંગ્લાદેશને તેની વ્યૂહાત્મક ચિંતાઓ સ્પષ્ટ કરી શકે છે.

મુહમ્મદ યુનુસની તાજેતરની ચીન મુલાકાત ભારત માટે ચિંતાનો વિષય હતી. તેમણે ભારતના ઉત્તર-પૂર્વ ક્ષેત્ર અંગે કેટલીક ટિપ્પણીઓ કરી, જે ભારતને પસંદ ન આવી. આનું મુખ્ય કારણ એ છે કે ચીન દક્ષિણ એશિયામાં સતત પોતાની પકડ મજબૂત કરી રહ્યું છે, અને ભારતને ચિંતા છે કે બાંગ્લાદેશ સંપૂર્ણપણે બેઇજિંગના પ્રભાવમાં આવી શકે છે.

ચીને બાંગ્લાદેશના માળખાગત સુવિધાઓમાં રોકાણ કરવાનો ઇરાદો વ્યક્ત કર્યો છે. બાંગ્લાદેશ અને ચીન વચ્ચે લશ્કરી સહયોગની પણ શક્યતા છે. એવો ભય છે કે આ માટે બાંગ્લાદેશ તેની વિદેશ નીતિમાં શક્ય ફેરફારો કરવામાં અચકાશે નહીં. તેથી, બીમ્સટેક સમિટ દરમિયાન મોદી-યુનુસ મુલાકાત ભારત માટે સંતુલન સ્થાપિત કરવાની તક બની શકે છે.

બાંગ્લાદેશ અને પાકિસ્તાન વચ્ચે તાજેતરમાં લશ્કરી અને રાજદ્વારી સંબંધોમાં વધારો થયો છે. બાંગ્લાદેશે પાકિસ્તાન સાથે સંયુક્ત લશ્કરી કવાયત કરી. પાકિસ્તાન અને બાંગ્લાદેશના લશ્કરી પ્રતિનિધિમંડળોની મુલાકાતો પણ જોવા મળી. આ બધા વચ્ચે, યુનુસને પાકિસ્તાનના વડા પ્રધાન શાહબાઝ શરીફ તરફથી પાકિસ્તાન આવવાનું આમંત્રણ પણ મળ્યું છે. આ ભારત માટે ચેતવણીનો સંકેત છે કારણ કે અત્યાર સુધી બાંગ્લાદેશનો ભારત સાથે મજબૂત વ્યૂહાત્મક સંબંધ હતો. જો આ વલણ બદલાય છે, તો દક્ષિણ એશિયામાં નવી ભૂ-રાજકીય અસ્થિરતા ઊભી થઈ શકે છે.