યુએસ ગુપ્તચર એજન્સી સીઆઈએએ તાજેતરમાં નેશનલ ઇન્ટેલિજન્સ એસ્ટિમેટ (એનઆઈઈ ) રિપોર્ટ જાહેર કર્યો છે, જે 1993 માં તૈયાર કરવામાં આવ્યો હતો. તેનો હેતુ 1990 ના દાયકામાં ભારત અને પાકિસ્તાન વચ્ચે યુદ્ધની શક્યતાનું મૂલ્યાંકન કરવાનો હતો. તેમાં સ્પષ્ટપણે જણાવાયું છે કે પાકિસ્તાન ભારતની લશ્કરી શક્તિથી ડરે છે અને તેના વિનાશનો ભય પણ અનુભવે છે. આ દસ્તાવેજ ફેબ્રુઆરી 2025 માં જાહેર કરવાની મંજૂરી આપવામાં આવી હતી અને હવે તે યુએસ સરકારની વેબસાઇટ્સ પર ઉપલબ્ધ છે. ભારત અને પાકિસ્તાન વચ્ચે ફરી એકવાર તણાવ વધી રહ્યો છે, ત્યારે આ દસ્તાવેજ ખાસ કરીને સુસંગત બની રહ્યો છે. ત્રણ દાયકા પહેલા કરવામાં આવેલા વિશ્લેષણના ઘણા મુદ્દા આજે પણ સાચા લાગે છે.

અહેવાલ મુજબ, તેણે ભારત અને પાકિસ્તાન વચ્ચે પરંપરાગત યુદ્ધની શક્યતાને ઓછી આંકી હતી, પરંતુ તેમ છતાં તેને પાંચમાંથી એક સંભાવના (લગભગ 20 ટકા) તરીકે રેટ કરી હતી. અહેવાલમાં જણાવાયું છે કે યુદ્ધ અનેક પરિબળો દ્વારા શરૂ થઈ શકે છે, જેમાં એક મુખ્ય મોટો આતંકવાદી હુમલો હોઈ શકે છે. પહેલગામમાં થયેલા આતંકવાદી હુમલા જેવા તાજેતરના વિકાસ પછી આ અંદાજ વધુ સચોટ લાગે છે, જેમાં 26 નાગરિકો માર્યા ગયા હતા.

રિપોર્ટમાં એ પણ ઉલ્લેખ કરવામાં આવ્યો છે કે ભારતની લશ્કરી તાકાત પાકિસ્તાન માટે ચિંતાનો વિષય છે. તેમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે પાકિસ્તાનને અગાઉના ઘણા યુદ્ધોમાં હારનો સામનો કરવો પડ્યો છે, તેથી તેને તેના લશ્કરી દળો અથવા તો સમગ્ર દેશનો વિનાશ થવાનો ડર છે. આ ઉપરાંત, બંને દેશોના પરમાણુ શસ્ત્રોનો પણ રિપોર્ટમાં સમાવેશ કરવામાં આવ્યો છે. તેમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે પાકિસ્તાન તેના પરમાણુ શસ્ત્રોને ભારતની પરંપરાગત લશ્કરી શક્તિ સામે સુરક્ષા વીમા તરીકે જુએ છે.

રિપોર્ટ અનુસાર, કાશ્મીરી આતંકવાદીઓ પાસે એટલી તાકાત છે કે તેઓ મોટી સંખ્યામાં ભારતીય દળોને રોકી શકે છે. તેમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે, નવી દિલ્હીએ ગયા વસંતમાં રાજ્યમાં ચૂંટણીઓ યોજવા માટે કાશ્મીરીઓ સાથે વાતચીત શરૂ કરવાનો પ્રયાસ કર્યો હતો. પરંતુ આ પ્રયાસો નિષ્ફળ જવાની શક્યતા છે કારણ કે નવી દિલ્હીની કઠોર નીતિઓએ કાશ્મીરી ઉદારવાદીઓને નબળા પાડ્યા છે અને કટ્ટરપંથીઓને અવિચારી બનાવી દીધા છે. ભારતીય સુરક્ષા દળો જમ્મુ અને કાશ્મીરમાં અનંત બળવા સામે લડી રહ્યા છે. નિયંત્રણ રેખા પર ગોળીબાર સામાન્ય છે, ખાસ કરીને વસંત ઋતુમાં જ્યારે આતંકવાદીઓ સરહદ પાર કરવાનો પ્રયાસ કરે છે. અહેવાલમાં જણાવાયું છે કે પાકિસ્તાન કાશ્મીર મુદ્દાનો ઉપયોગ ભારત વિરુદ્ધ રાજદ્વારી હથિયાર તરીકે કરે છે, અને જ્યારે પણ ખીણમાં અશાંતિ થાય છે ત્યારે તે તેને આંતરરાષ્ટ્રીય મંચો પર ઉઠાવે છે.

જો ભારત એવું માનતું હોય કે પાકિસ્તાન કાશ્મીર પર બીજો પરંપરાગત હુમલો કરવા જઈ રહ્યું છે, તો ભારતીય સૈનિકો પંજાબ અને રાજસ્થાનમાં લડાયક સ્થળોએ જઈ શકે છે - જેનાથી પાકિસ્તાની જવાબી કાર્યવાહી શરૂ થશે.